Lekkende gasleidingen en Plov

Hoi, hier weer een nieuw berichtje van ons, en dat zal ook de ene laatste zijn. We zijn begonnen met onze laatste maand. Uzbekistan begint na vier weken vertrouwd te raken.

De vorige keer dat we een blogbericht plaatste waren we hier een krap weekje en aan het bijkomen van de overgang van het Midden Oosten naar Centraal Azië. We waren toen in het desolate  westen van Uzbekistan. De afgelopen weken zijn we in heel rustig tempo naar het oosten gereisd, wat nog flinke afstanden waren.

In Khiva, (een klein ommuurd stadje op de zijderoute) komen we per toeval Bram en Anouk weer tegen en net als we aan de biertjes zitten op het balkon van onze kamer hoor ik mijn naam. Mirko en Oreane (het andere NL stelletje  die we in Iran ontmoetten) staan buiten met hun rugzakken. Die avond kletsen we bij over ieder z’n Turkmeense avonturen; erg gezellig! We reizen nog verder met Mirko en Oreane en slapen met z’n viertjes in een yurt.

Het reizigersgroepje wat hier reist is klein dus komen we vaak dezelfde mensen tegen, wat het erg gezellig maakt.

Aankomen in een nieuw land betekent ook weer geld wisselen. Als je in Uzbekistan geld wil wisselen, (wat wel moet want er zijn geen geldautomaten,) kun je naar de bank gaan, zoals we in de meeste landen wel zouden doen. Alleen in Uzbekistan is dat financieel geen goed plan. Om een idee te geven. Voor één dollar krijg je bij de bank 1500 sum, en als je op straat wisselt krijg je 2200 sum! Wat betekent dat er mannen zijn die rondlopen met weekendtassen vol gestouwd met stapels bankbiljetten. Het grootste bankbiljet is 1000 sum (0,35 euro cent) en als je dan 200 dollar wisselt,ben  je een eeuwigheid aan het tellen. Ook als je ergens afrekent leggen we grote stapels geld weg voor een simpel diner. We voelen ons dus erg rijk hier. 

We reizen door naar Buchara. Dit is de heilige plaats van Uzbekistan en een belangrijke stad op de zijderoute. Nu wordt het overspoeld door busladingen bejaarde toeristen uit voornamelijk Frankrijk en Duitsland. Een paar dagen struinen we door de stad en bezoeken de kleurige medressa’s en moskeeën maar ook tegelijkertijd is alles vaak ook  een gedoe. Als we ergens willen eten vragen ze rare prijzen en vrouwen met pasgeboren baby’s trekken aan je mouw voor dollars en bonbons. Het is de hoogste tijd om door te reizen naar een plek met minder toeristen!

En die plek vonden we! We reizen af naar de Nurata Mountains. We gaan van het ene busje in het andere minibusje. De bus gaat pas rijden als die vol is, en als wij denken; nu zullen we vast wel gaan rijden want hier kan echt niemand meer bij’… komt er nog iemand bij, de oude vrouw met haar handen vol met tassen van de bazaar, en haar kleindochter, die kan weer bij iemand op schoot en ondertussen schuift iedereen wat op en de vrouw propt zichzelf erbij en dan snel de deur dicht. We kunnen rijden! We rijden dwars door de woestijn en in de verte kunnen we het dorpje al zien liggen. Hier zullen we de komende twee dagen doorbrengen. We slapen bij een familie en hopen op deze manier een ander beeld te krijgen van Uzbekistan. Het dorpje is een echte oase. Vanuit de bergen stroomt de rivier het dorpje in. De mensen leven samen met hun koeien, ezels, geiten en schapen en verbouwen hun eigen groenten. Veel dorpsbewoners hebben geen stromend water maar hebben een klein zijtakje van de rivier die door hun tuin stroomt. De volgende dag maken we een prachtige wandeling. Als we met een busje terugkeren naar het dorpje zien we in de woestijn een groepje gieren zo groot als kleine kalveren dreigend zitten, indrukwekkend! De mensen in de bus begrijpen niet echt waarom dit zo speciaal zo is.

 We besluiten nog naar een ander dorpje te gaan, dit dorpje is iets groter (en heeft ook weer mobiel bereik) We worden welkom geheten in een grote familie. De hoofd van de familie is Habib, hij is dierenarts en heeft een groot stuk land om het huis heen. Het is een prachtige plek. Onder de bomen staat een Tapchan. Dit is een houten platform met rugleuningen en vaak met een tafeltje met korte poten erop. Er liggen kussens en dunne matrasjes op en het is erg lekker relaxen en fijn om aan te eten. Om ons heen spelen de kinderen onder de bomen, de vrouwen bakken brood in een oven van klei en onder de boom liggen lammetjes te slapen. Ondertussen is het vooral hard werken voor de familie. Ze verbouwen hun eigen groente en hebben dieren waar ze voor zorgen. Ook brengen ze zijderupsen groot in de lente. De larven krijgen ze van de staat en na één seizoen koopt de staat de cocoonen weer op. Tegen een prijs die zo ongelooflijk laag is, dat het gewoonweg schokkend voor ons is. Ze krijgen 1000 sum (0,35 eurocent) voor een kilo cocoonen en dan te bedenken dat een zijdecocon zo licht als een veertje is. Deze zijderupsen vergen heel veel werk. Ze eten heel de dag door, 20 gram rupsen eten drie kilo blad per dag (in het begin) tot 300 kilo per dag (aan het einde)! de meeste families krijgen aan het einde van het zijderupsseizoen zo een 15 dollar… dan zijn toeristen betere business ;-)

Door de familie worden we erg verwend. Habib neemt ons mee het dorp in. Er is een feest voor een kindje dat één jaar is geworden, en we worden gelijk meegenomen naar de lange tafels. Er zal gegeten worden! De ene gang naar de andere komt op tafel en kommetjes met vodka worden volgeschonken. (het is elf uur in de ochtend..) gelukkig kan ik als vrouw weigeren maar Tejo moet mee in het hoge ritme. Steeds als er iemand anders aan tafel komt zitten worden de kommetjes volgeschonken en geproost. Ze wachten geduldig tot Tejo het kommetje als eerste leeg drinkt. Ondertussen wordt ik door dansende vrouwen naar voren getrokken. Een oudere man komt en begint te strooien met geld en stopt alle vrouwen en kinderen die dansen geld toe en iedereen danst met het geld wapperend in z´n hand. Als we bijna doof zijn door de keiharde muziek lopen we terug naar ‘huis’. In de namiddag wandelen we nog een keer samen met Habib door het dorp. We ontmoeten een leraar die Duits geeft en graag z´n Duits oefent. Hij studeerde 5 jaar lang Duits maar is nog nooit in Duitsland geweest. We ontmoeten de arts van het dorp, die in de middag ook de koeien melkt. En nog meer leraren. Het is een gezellige en bijzondere avond.

 De volgende dag keren we terug naar de zijderoute, naar de stad Samarkand!  De eerste nacht krijgen we in de ochtend heel droevig bericht uit Nederland. Poes, onze kat, die al vanaf dat ik  14 ben, bij me is, is plotseling overleden. Raar genoeg is ze van het ene op het andere moment overleden. Waarschijnlijk een hartaanval. Tina die voor haar zorgde en de beste poezenmoeder is, (en die Poes ook al heel lang kent) heeft hiermee ook de shock van haar leven gekregen. Die dag gaat in een roes voorbij. Karlijn en Wicher zijn fantastisch en staan ons en Tina bij in dit moeilijke moment. Via skype zien we Poes nog voor de laatste keer. Karlijn en Wicher hebben Poes op de fiets naar de Ooijpolder gebracht en haar daar begraven. Als we weer thuis zijn, zal het wel heel stil zijn in huis zonder Poes. We missen haar nu al.

Was het eten of was het alle verdriet en stress maar  gelijk nadat alles was ‘geregeld’ wordt Tejo erg ziek, en als Tejo net een beetje op geknapt is wordt ik ziek. We lossen elkaar dus goed af in thee en rijst halen en elkaar aan te moedigen om ORS te drinken. Gelukkig hebben we een fijne kamer in Samarkand wat dat is het enigste wat we zien in Samarkand… hele dagen liggen we op bed. Als ik in de ochtend een gedeelte van de Trouw vind (sport en een bijlage) slurp ik die haast op. Ik lees elke regel met aandacht  waardoor ik nu eigenlijk geen flauw benul heb van de verkiezingen maar wel alle ins en outs weet over de Go ahead eagles en nieuwe hardlooptalenten.

Gelukkig komt daar ook een eind aan en reizen we door naar Tashkent. Jammer genoeg word ik in Tashkent weer ziek. Tejo gaat de volgende dag in zn eentje naar de Kyrgyzische ambassade en vult alle benodigde papieren in, inclusief mijn vervalse handtekening en gaat vervolgens van de ambassade naar de bank, naar diverse kantoortjes en aan eind van de middag weer naar de ambassade om de formulieren met  behaalde stempels en nog meer handtekeningen en onze paspoorten weer in te leveren. Nu is het 2 dagen wachten op het visum.

 Na aanraden van een andere reiziger ben ik gestopt met eten. Als een soort schoonmaakkuur. Die dagen heb ik heel weinig energie, zelfs de trap oplopen kost me al veel energie. Maar het helpt wel en langzamerhand ben ik ook weer helemaal op kracht en voelt van binnen alles ook weer ok!!

Nu we weer wat op kracht komen ontdekken we Tashkent beetje bij beetje. Het is een moderne stad, die een beetje uit het niets lijkt te zijn gebouwd. Als we naar het centrum gaan, vinden we daar weer de eindeloze lange straten en grote fonteinen die leegstaan in echte Sovietstyle. Waar ooit het standbeeld van Lenin stond staat nu Amir Timur, De Oezbeekse nieuwe cultuurheld. Ze herbouwen hun steden en geschiedenis maar de sovietgeschiedenis laat zich zo maar niet uitwissen.

In de avond gaan we naar een concertzaal, ook weer in zo een mega sovietgebouw. Van buiten ziet het er heel lelijk uit maar van binnen is het prachtig gedecoreerd. Vanmiddag hebben we bij toeval kaartjes gekocht voor een concert van een Oezbeekse zanger. Als we aankomen zijn we totaal verrast, het is totale chaos van mensen die nog naar binnen willen maar het is uitverkocht. Nooit gedacht dat het zou uitverkopen want binnen zijn er meer dan 4000 zitplaatsen en hij speelt 10 avonden. Maar wij zijn bij de happy few die naar binnen mogen, als moet de politie er aan te pas komen… binnen is het één groot feest. Een heel rijk gedecoreerd podium met een orkest, danseressen en verschillende zangers. Het blijkt dat het concert van Ozodbek is, één van de beroemste zangers van Oezbekistan. De sfeer is fantastisch, vrouwen dansen tussen de stoelen en de show is echt spetterend; een gave avond!

Uzbekistan blijft ons nog elke dag verbazen en de erfenis van de Sovietperiode is nog duidelijk voelbaar. Sommige, vooral oudere mensen hebben ook echt ‘heimwee’ naar deze periode. Toen iedereen werk had en voor alles gezorgd werd, en ze één van een groot en sterk rijk waren.  Het land lijkt wel in ontbindende staat te zijn. Eens is het allemaal met glorie opgebouwd maar nu is het in armoede vervallen. Op straat ruik je overal gas uit de lekkende gasleidingen, s’avonds laat moet je oppassen niet in de gaten in de weg te vallen.

 In de Sovietperiode hebben ze geprobeerd de geschiedenis uit te wissen en er één groot rijk van te maken. En op dit moment proberen ze weer de Sovietperiode uit te wissen maar de erfenis is groot. Niet alleen voor het milieu zoals ik in het vorige bericht schreef maar bijvoorbeeld ook de corruptie is overal aanwezig. Mensen vertellen dat alles met steekpenningen wordt geregeld en ook wij merken het. Wil je de minaret beklimmen, dat kan, je geeft gewoon de politieagent wat summetjes en het gaat open. Toen we met de trein van Samarkand naar Tashkent gingen waren er geen kaartjes meer bij het loket maar de conducteur loodsten ons langs alle controleposten en zo hadden we alsnog een eersteklas coupe. De politie is ook overal aanwezig, soms lijkt het alsof ze zelfs de bomen aan het bewaken zijn. Gelukkig hebben we nog niet veel last ervan ondervonden, alleen moet je alles registreren wat heel nutteloos voelt en veel tijd kost. Maar ja, efficiëntie is een woord dat ze hier niet lijken te kennen. Toen we een pakketje naar huis wilden sturen, hebben ze ons met z’n drieën geholpen en anderhalf uur later stonden we weer buiten. Alle spullen zaten in een kartonnen doos maar om de kartonnen doos ging weer in een linnen zak, die ze ter plekke met de hand gingen naaien. Op het einde werden de  naden met lakzegels verzegelen. Het ziet er mooi uit, dat is zeker!

Nu voelt het bij vlagen heel identiteitsloos, in de steden staan de grote sovietreuzen  er nog steeds, vaak ongebruikt. De mensen zien er heel Aziatisch uit maar vooral in Tashkent voelt Moskou dichtbij en het lijkt er niet op dat dingen er daardoor beter op worden. Soms wordt er mistroostig gezegd: De Russen hebben ons twee dingen geleerd: hoereren en drinken. Soms zie je Russische mensen op straat waarvan je het gevoel hebt dat ze een eind van huis zijn met hun blonde haren en blauwe ogen maar meestal  wonen ze hier al generaties.

Nu ik dit schrijf zijn we in de Fergana vallei. Dit is een gebied tegen Kirgizie en Tadjikistan aan. We slapen bij een familie thuis met nog andere reizigers. Het is een klein plaatsje maar de sfeer is goed. Dus relaxen we met zn allen, maken we wandelingen door het park en doen we boodschappen op de bazaar om s’avonds een grote pan ratatouille te maken. Hier keken we allemaal naar uit; groenten! Uzbekistan is op culinair  gebied geen hoogtepunt zelfs totaal deprimerend bij vlagen. Ze hebben een zeer beperkt aanbod dat bestaat uit veel vlees op een spies, met brokken vet ertussen, soep glanzend van het vet en brokken vlees en alles met een toefje dille. ;-)  Een fameus gerecht is plov, in vet gebakken rijst met reepjes wortel en brokken vlees en vet er boven op.

Op zondag gaan we naar de zondagsbazaar in een dorpje in de buurt. We struinen langs alle kraampjes met kleurige stoffen en hoge Uzbeekse laarzen. Op de grond zitten vrouwen gehurkt die emmers  verse yoghurt verkopen en emailleschalen vol met kersen en abrikozen. In de middag gaan we langs bij een zijdefabriek, waar we het hele arbeidsproces zien om van de zijdecoconnen uiteindelijk een sjaal te kunnen maken.

Morgen staat er weer een nieuw land op de planning. Na lang plannen maken hebben we toch besloten om naar Kirgizië af te reizen. We zullen vooral in het rustige noorden verblijven en de grote steden zoveel mogelijk skippen. De 27^e (de dag na de verkiezingen) vliegen we naar Riga in. Hier staat een autootje voor ons klaar, waarmee we nog een paar daagjes door Letland gaan crossen. 2 juli vliegen we weer terug naar het vertrouwde Nederland, maar nu is het nog lang niet zo ver en gaan we eerst nog een maandje heerlijk genieten!

Tot snel in Galandia!

Liset en Tejo